De koffers liggen in mijn witte 2cv-bestel. Gas en licht zijn uit. De deur gaat op slot en ik vertrek. Het is 1980 en ik ga op weg naar een landgoed in de buurt van Grass, diep in de Provence. Dat wordt een lange tocht met hooguit 100 km per uur en dan moet het echt meezitten.

Het zal mijn eerste retraite worden in een boeddhistisch kamp. Er zullen er nog een aantal volgen. Er zijn een handvol landgenoten, verder vooral Fransen en Engelsen. Die twee kunnen elkaar niet uitstaan. De leraar is Sogyal Rinpoche, van mijn leeftijd. Hij is bevlogen, chaotisch en bij tijd en wijle opvliegend.

Ik zal het tien jaar bij hem uithouden. Dan heb ik genoeg van de rituelen, gebeden en gezangen die mij toch vreemd blijven. Ook het voortdurend aandringen om donaties te doen staat me tegen. Hij is charismatisch genoeg om de bouw van het prachtige Lerab Ling bij Montpellier te bekostigen. Het doet mij teveel aan het instituut Rooms-Katholieke kerk denken.

De tempel van Lerab Ling

Ondanks dat alles is die retraite uit 1980 een indrukwekkend keerpunt in mijn leven geweest. “Als Dzochchen je eenmaal heeft aangeraakt laat het je nooit meer los.” zei Sogyal eens. Zo is het mij wel vergaan. Ik mediteer, ik studeer, nog steeds. Niet fanatiek, niet rigide, meer met de Franse slag. Ik ben per slot van rekening een luie boeddhist.

De beste manier voor mij om bij de les te blijven is zelf les geven. De laatste tien jaar heb ik dat in Arnhem en Rheden mogen doen. Ik heb het altijd bijzonder gevonden dat mensen elke week weer kwamen meedoen. Ik kan niet anders dan hen dankbaar daarvoor zijn.

Nu daar een eind aan is gekomen heb ik veel van de meditaties en artikelen verzameld en uitgegeven in vier e-boeken. Je vindt onder deze tekst de ‘link’ naar elke ervan.